Μια βόλτα στους κόσμους του «Fringe»

Οι τίτλοι αρχής μιας σειράς: Θεωρητικά δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα πακεταρισμένο, στάνταρντ σήμα με τον τίτλο και κάποιους βασικούς συνετελεστές. Ομως για όλους εμάς που αγαπάμε τις σειρές, σημαίνουν κάτι πολύ περισσότερο. Είναι η ταυτότητα μιας σειράς, είναι μια μουσική που θα ακούσεις και θα συνδέσεις για πάντα με μια σειρά, μια ακολουθία λέξεων, το φτιάξιμο μιας συγκεκριμένης ατμόσφαιρας, κάποιες εικόνες - ό,τι θέλει ο κάθε δημιουργός τελοσπάντων.

Ευτυχώς που υπάρχει κι η καλωδιακή τηλεόραση γιατί τα τελευταία χρόνια επικρατεί μια τάση για εντελώς αφαιρετικούς τίτλους αρχής, στη λογική πως είναι ‘χαμένος χρόνος’. Αυτό φυσικά είναι τρελό: Φανταστείτε τους «Sopranos» χωρίς τη διαδρομή στο Νιου Τζέρσεϊ· την «Buffy» χωρίς την κραυγή του λύκου πάνω στην κιθάρα που ξεκινά να παίζει· τα «X-Files» δίχως το μότο για την αλήθεια που είναι εκεί έξω· τον «Doctor Who» δίχως το TARDIS να ταξιδεύει· τα «Φιλαράκια» δίχως τον καναπέ στο συντριβάνι.

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε επ’άπειρον, αλλά πιστεύουμε είναι σαφές. Οι τίτλοι αρχής είναι κάτι που αγαπάμε. Κι ευτυχώς, μια από τις σειρές που το καταλάβε αυτό πολύ καλά και το εκμεταλλεύτηκε ως εκεί που μπορούσε, ήταν το «Fringe».

Στο στάνταρντ άνοιγμα της σειράς, φτάνοντας πίσω μέχρι τον πιλότο, βλέπουμε ένα γραφικό που βασίζεται σε μια ακολουθία από ακραία φαινόμενα, σαν αυτά με τα οποία ασχολείται η ομάδα της Ολίβια Ντάναμ. Καθώς σχηματίζεται ο τίτλος της σειράς, περνάνε από μπροστά μας διάφορες λέξεις, που όλες τους παραπέμπουν σε τέτοια φαινόμενα, τα οποία σήμερα θεωρούνται ακραία. Μαζί με τη μουσική και το απαλό κουλ μπλε στην απόχρωση, το αποτέλεσμα είναι ένα μικρό εισαγωγικό κλιπάκι που πάντοτε σε προδιάθετε για κάτι υπέροχα μυστηριώδες και παράξενο.

Ομως όλα άλλαξαν από τη 2η σεζόν. Κι όταν λέμε όλα, το εννοούμε: Σιγά-σιγά, πολλά επεισόδια, για διάφορους λόγους, έφεραν παραλλαγμένο σήμα τίτλων αρχής. Η μουσική και η δομή του παρέμεναν ίδιες, όμως περιφερειακά στοιχεία άλλαζαν. Καθώς η σειρά μεταπηδά σε άλλα σύμπαντα ή συνδυασμούς ή σε παραλλαγές τους ή στο παρελθόν ή στο μέλλον (ουφ), το δημιουργικό τιμ δεν άφησε ευκαιρία να πάει χαμένη. Κάθε νέο σκηνικό είχε και τη δική του ‘ταυτότητα’. Αυτό θα πει αφοσίωση σε ένα concept.

Κάθε σύμπαν είχε τη δική του χαρακτηριστική απόχρωση. Το παρελθόν και το μέλλον είχαν τη δική τους γραμματοσειρά. (Το παρελθόν είχε και άλλη μουσική, ταιριαστή με τα ‘80s.) Αλλά κυριότερα, αλλαγές έρχονταν στα αντικείμενα των ακραίων φαινομένων. Κάθε σύμπαν είχε τα δικά του διαφορετικά «fringe events» που το δικό μας δεν το απασχολούν. Η σειρά φρόντιζε με συνέπεια να παραμένει συνεπής στη διαφοροποίηση των κόσμων που έχτιζε, μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας.

Aκολουθούν επεξηγηματικά στοιχεία για το κάθε ‘κεφάλαιο’. Από το ρετρό του 1985 μέχρι το μακρινό, δυστοπικό μέλλον, και μεταπηδώντας ενδιάμεσα σε μισή ντουζίνα διαφορετικών κόσμων, αυτό είναι ένα τελευταίο μας ταξίδι αποχαιρετισμού στο υπέροχο, συναρπαστικό (πολλαπλό) σύμπαν μιας αγαπημένης σειράς.

1. 1985

Εμφάνιση: 2x16, 3x15

Στα δύο φλάσμπακ επεισόδια της σειράς, όπου μαθαίνουμε πολλά για το παρελθόν του Γουόλτερ, τη δημιουργία της πύλης, τη σχέση του με τον Πίτερ, με τον Γουίλιαμ Μπελ (και γενικώς εκεί όπου θεμελιώνεται δραματουργικά όλη η σειρά) οι τίτλοι αρχής άλλαξαν σε μια σεκάνς που παραπέμπει σε γραφικά παλιού υπολογιστή των ‘80s. Από τις γραμμές και την κίνηση μέχρι τον ήχο και χρωματικές αποχρώσεις, όλα φωνάζουν ‘βιντεοκασέτα!’.

Τα ίδια τα επεισόδια όπως υποθέτει κανείς διαθέτουν αρκετά από τα στοιχεία που θα τα τοποθετούσαν σε εκείνη την εποχή. Σκηνές σε ένα παιχνιδάδικο, ας πούμε, εμφανίζουν στα ράφια δημοφιλή παιχνίδια του τότε. Τα ρούχα και τα χτενίσματα στέκονται επίσης περήφανα. Η τεχνολογία δε θα μπορούσε να λείπει: Η εικόνα μέσα από την κάμερα κάνει χιόνια, ενώ βλέπουμε μαγνητικές κασέτες αρκετές φορές.

Μια ωραία λεπτομέρεια αφορά στο διπλό είδωλο που κάνει η εικόνα, κάτι εμφανές στις πιο φωτεινές σκηνές, όπως αυτή στην κουζίνα. Η αισθητική παραπέμπει απευθείας σε μια ποιότητα παλιάς γραμμένης βιντεοκασέτας.

Τέλος, αξίζει κανείς να προσέξει ποιες λέξεις έχουν περάσει στη θέση των ακραίων φαινομένων στους τίτλους αρχής: Έννοιες όπως personal computing, νανοτεχνολογία, εικονική πραγματικότητα και κλωνοποίηση ήταν τότε κάτι σαν περιθωριακά φαινόμενα. Άλλες, όπως η ψυχρή σύντηξη ή η έρευνα του αόρατου, ίσως έμοιαζαν εξίσου ακραίες με τις προηγούμενες, όμως στην πορεία αποδείχθηκαν επιστημονική φαντασία.

2. Μπλε

Εμφάνιση: Όλη η 1η σεζόν, όλη η 2η πλην δύο επεισοδίων, 3η σεζόν εναλλάξ με το ‘Κόκκινο’

Είναι το στάνταρ αρχικό σύμπαν της σειράς. (Το εμφανίζουμε δεύτερο για εμφανείς λόγους ροής.) Έχουμε τις στάνταρ fringe έννοιες στους τίτλους, έχουμε τους στάνταρ χαρακτήρες, τη στάνταρ δομή επεισοδίων, τη στάνταρ ούτως ή άλλως μπλε απόχρωση στα φίλτρα. Ουσιαστικά αυτό είναι το «Fringe» και όλα όσα ακολουθούν είναι παραλλαγές πάνω σε αυτό το πατρόν.

3. Κόκκινο

Εμφάνιση: 2x22, 3η σεζόν εναλλάξ με το ‘Μπλε’

Όλο το σύμπαν είναι φτιαγμένο στη λογική της σοκαριστικής αντίθεσης με το δικό μας. Τα γνώριμά μας πρόσωπα εκεί φέρουν διαφορετικά χαρακτηριστικά (βλ. πιο μιλιτέρ Άστριντ, τον ξεκάθαρα villain Γουώλτερ κλπ), ενώ κι ο κόσμος διαφέρει με συγκεκριμένους τρόπους: Το μπρούτζινο άγαλμα της ελευθερίας, η ύπαρξη των Δίδυμων Πύργων, τα ζέπελιν στον ουρανό, διαφορετικού είδους γκάτζετ και τεχνολογίες, και φυσικά η ανοιχτή παραδοχή της ύπαρξης του κεχριμπαριού και του άλλου σύμπαντος.

Τα εναλλακτικά fringe φαινόμενα που μελετούν στην εκεί πλευρά, περιλαμβάνουν τη συναισθησία, τις wormholes, την τηλεπάθεια, την αναζωογόνηση νεκρής σάρκας, και άλλα εξίσου κουλ/creepy.

4. Μπλε & Κόκκινο

Εμφάνιση: 3x08

Ειδική περίπτωση τίτλων αρχής, καθώς δε σηματοδοτούν κάποιο διαφορετικό σύμπαν ή κάποιο συγκεκριμένο ταξίδι στο παρελθόν ή το μέλλον- πρόκειται απλώς για μια μίξη των δύο προϋπάρχοντων τίτλων μιας και το συγκεκριμένο αυτό επεισόδιο παρακολουθεί τη στιγμή που τα δύο παράλληλα σύμπαντα έρχονται μαζί, αποκτώντας επιτέλους γέφυρα επικοινωνίας.

Ως εκ τούτου, τα χρώματα μεταφέρονται εναλλάξ από μπλε σε κόκκινο και πάλι πίσω, όπως ακριβώς το επεισόδιο διαδραματίζεται και στους δύο κόσμους, δίνοντας έμφαση στη μεταφορά της Ολίβια ύστερα από το τρομερά αγωνιώδες και εφιαλτικό πρώτο μέρος της σεζόν, που την ήθελε ουσιαστικά φυλακισμένη στο Κόκκινο Σύμπαν, όσο η Fauxlivia είχε πάρει τη θέση της στο Μπλε.

5. Γκρι

Εμφάνιση: 3x22

Επίσης για μία και μοναδική εμφάνιση, που όμως έρχεται παρέα με το δικό του προσωρινό σύμπαν. Ναι, πώς να μη λατρέψεις μια σειρά που πετάει έτσι φυσικά στο τραπέζι έννοιες όπως ‘προσωρινό σύμπαν’.

Η ιδέα είναι πως ο Πίτερ βάζει μπροστά τη Μαγική Μηχανή με στόχο να σώσει τα σύμπαντα. Αυτό που συμβαίνει είναι πως μεταφερόμαστε προς στιγμήν σε ένα σύμπαν απροσδιόριστο, μουντό, με μια ασαφή αίσθηση κατάρρευσης στον αέρα του από την πρώτη στιγμή. (Όχι τυχαίο, μιας και στο τέλος του επεισοδίου η ύπαρξή του παύει, κάνοντάς το ουσιαστικά ένα διασκεδαστικό what-if, αφήνοντας τον Πίτερ στο τίποτα.)

Από τις πρώτες μας στιγμές εκεί, στην όπερα όπου έχει προηγηθεί έκρηξη, η σειρά φροντίζει να μας μεταφέρει μια αίσθηση αποσύνθεσης. Σωματίδια βρίσκονται στην ατμόσφαιρα, διαμελισμένα πτώματα μεταφέρονται μπροστά στα μάτια μας, κι όλα αυτά έχοντας ήδη λάβει την κατάλληλη εισαγωγή: Οι τίτλοι αρχής, σαν ένα σύννεφο μαύρου καπνού, μοιάζουν κι αυτοί υπ’ατμόν. Η όλη αίσθηση που μεταφέρεται είναι πως βρισκόμαστε σε ένα ασταθές σύμπαν έτοιμο να ρουφηχτεί πίσω στον εφιάλτη από τον οποίον γεννήθηκε.

Αλλά όχι προτού διασκεδάσουμε λίγο με τις εναλλακτικές εκδοχές των χαρακτήρων, τους διαφορετικούς κανόνες και τις διαφορετικές δυνάμεις που παρατηρούνται σε αυτό το Γκρι Σύμπαν.

Οι εναλλακτικές εκδοχές των ακραίων φαινομένων που περιγράφονται στους τίτλους αρχής μοιάζουν επίσης με αποτελέσματα διαγωνισμού ανάμεσα στους φανατικούς της σειράς, με θέμα «σκεφτείτε γαμάτα fringe events για ένα τρίτο πιθανό σύμπαν»: cryptozoology, temporal plasticity, dual maternity (!), αλλά και ιδέες όπως εξαγωγή σκέψεων, δομή του χάους μέχρι (και εδώ είναι η ανατριχιαστική λεπτομέρεια), ελπίδα (!!) και νερό (!!!).

Αυτά τα τελευταία αποτελούν σαφέστατα προπομπό του δυστοπικού μέλλοντος που αργότερα θα παίξει κεντρικό ρόλο στην τελευταία πράξη της σειράς.

6. Κεχριμπάρι

Εμφάνιση: Όλη η 4η σεζόν πλην ενός επεισοδίου

Μετά το σβήσιμο του Πίτερ από την ύπαρξη, τα σύμπαντα ξαναγράφτηκαν με έναν εντελώς ασαφή και ενοχλητικό τρόπο- εδώ ουσιαστικά η σειρά κάνει το λάθος να μπει σε ένα εκτεταμένο what-if σενάριο δίχως έγνοια για το παρελθόν.

Τελοσπάντων, σε αυτή την παραποιημένη εκδοχή του αρχικού μας σύμπαντος (όπου θα παρατηρήσει κανείς σε σκηνές με φωτεινά χρώματα πως επικρατούν κάποιες πιο παστέλ αποχρώσεις σε σχέση με τις πρώτες σεζόν) υπάρχουν μικροδιαφορές σε πράγματα όπως οι χαρακτήρες αλλά και τα γκάτζετ που χρησιμοποιούνται, το ταξίδι ανάμεσα στις διαστάσεις επιτυγχάνεται με νέους τρόπους, ενώ -το κυριότερο- ο ρόλος των Παρατηρητών, που ως τώρα είχαν μια μυστηριώδη περιφερειακή θέση στη μυθολογία, αρχίζει να γίνεται πιο ενεργός και κεντρικός ως προς την αφήγηση.

Η κυριότερη διαφορά από τους κεντρικούς χαρακτήρες παρατηρείται στον Γουώλτερ που τα έχει σαφώς πιο χαμένα σε σχέση με την πρόοδο που είχε κάνει, ενώ ο Πίτερ εμφανίζεται σαν φάντασμα μέχρι, αναπόφευκτα, να βρει ξανά το δρόμο του προς την, εχμ, υπαρξη.

7. Μέλλον

Εμφάνιση: 4x19, 5η σεζόν

Η απροσδόκητη εισαγωγή του νέου αυτού σκηνικού έρχεται λίγο πριν το τέλος της 4ης σεζόν, όταν μεταφερόμαστε προς στιγμήν σε ένα τρομακτικό μέλλον ελέγχου και εγκλεισμού. Η εισαγωγή μας γίνεται μέσω ενός κειμένο που σκρολάρει στην οθόνη, παραπέμποντας σε παλιομοδίτικο μετα-αποκαλυπτικό sci-fi.

Οι τίτλοι αρχής, για πρώτη φορά εντελώς παραλλαγμένοι σε σχέση με το σταθερό μοτίβο, με άλλη γραμματοσειρά, με άλλες εικόνες, με άλλη προσέγγιση στην έννοια του fringe φαινομένου, παραπέμπουν σε μια τρομακτική ιδέα: Πως πλέον η μάχη δε θα δίνεται για να πάει μπροστά η επιστήμη και η σκέψη, αλλά προκειμένου να επανακτήσει τα στοιχειώδη.

Η εισαγωγή μας φέρνει σε ένα σύμπαν υπό τον πλήρη έλεγχο των Παρατηρητών, με συρματοπλέγματα, με στρατόπεδα, με ανθρώπους που κοιτάζουν όλοι προς την ίδια κατεύθυνση, σα να μη διαθέτουν την ικανότητα ατομικής σκέψης. Τα ακραία φαινόμενα που εξερευνούνται δεν αφορούν πια το νου, την τηλεκίνηση, το χάος, την κλωνοποίηση, την επιστήμη.

Αλλά: Εκπαίδευση. Αδερφικότητα. Χαρά. Εξατομίκευση. Φαντασία. Ιδιωτική σκέψη. Ελεύθερη βούληση. Ιδιοκτησία. Δικαιώματα.

Ελευθερία.

Στη συνέχεια γνωρίζουμε σταδιακά αυτό το νέο κόσμο, τους νέους χαρακτήρες, αλλά και τις νέες δομές. Τα σοκάκια, η αίσθηση του δρόμου, της πόλης, είναι σαφές παιδί του «Blade Runner», την ώρα που τα λουσάτα κλαμπ στα οποία διασκεδάζουν οι κυρίαρχοι Παρατηρητές, παραπέμπουν σε μια καθαρή, κρυστάλλινη αισθητική αντίστοιχων σκηνών από ένα «Tron: Legacy».

Καθώς στήνεται η σκηνή για την τελική μάχη επιβίωσης της ανθρωπότητας, οι πλευρές χωρίζονται με σαφήνεια: Κρύα, απρόσωπα, παγερά γκρίζα για κάθε κεντρικό σημείο της πόλης, κάθε φουτουριστικό σταθμό τρένου, κάθε σημείο ελέγχου- και ζεστές καφεκίτρινες αποχρώσεις στο υπόγειο αρχηγείο των ηρώων μας. Υπολογιστική, απάνθρωπη ψυχρότητα εναντίον θαλπωρής, ζεστασιάς κι ελπίδας.

Πηγή : flix.gr